Ҫумӑр ҫуса иртнӗ хыҫҫӑн ҫанталӑкӗ хитреччӗ. Эпир, ачасем, ҫырмара выляттӑмӑр. Унччен те пулмарӗ салтак юрри илтӗнсе кайрӗ. Арҫынсем Филипп Трофимо­вича (Прохор Трофимовăн пиччӗшне) ҫавӑтса тухрӗҫ. Вӑл "Герман, Герман...", —-тесе кӑшкӑрать. 1939 ҫулта ҫуралнӑ юратнӑ ывӑлне чӗннӗ ӗнтӗ вӑл. Кӑнтӑрла ҫитиччен Ф. Трофимова вӑрҫа ӑсатрӗҫ.

Кун хыҫҫӑн куллен 2-шер, 3-шер ҫынна вӑрҫа ӑсатма пуҫларӗҫ. Августӑн пӗр кунӗнче харӑсах 8 арҫынна (Павел Семенова, Михаил Констан­тинова, Иван Пылянова, Александрпа Гурий, Михаилпа Степан Андреевсене, Иван Ефимова) илсе кайрӗҫ.

Кӗркунне ҫитрӗ. Мускав патӗнчи хаяр ҫапӑҫусем... Пирӗн ҫарсем каялла чакса пыраҫҫӗ. 1941 ҫулхи ноябрь-декабрь уйӑхӗсенче ҫав тери сивӗ пулчӗ. Ҫырмари йӑмрасем шарт та шарт! туса ҫурӑлаҫҫӗ. Анаткас ҫуммипе иртекен Хурӑнлӑ ҫулпа икӗ уйӑха яхӑн салтаксем утрӗҫ. Колонни-колоннипе хуп-хура куҫса пыратчӗҫ.

Пирӗн шкул ял леш енче ларатчӗ. Унта салтаксем ӑшӑнма кӗрсе тухатчӗҫ. Вӗсен аллинче хӗҫ-пӑшал ҫук (шинель, пилотка, обмотка), кутамккисем пушӑ. Каҫ пулсан  хӑш яла ҫитнӗ унта килӗрен салтаксем кӗрсе ҫӗр каҫнӑ. Камӑн ҫӑкӑр пур — ҫитернӗ. Хӑшӗ ҫӗр улми пӗҫерсе панӑ. Пирӗн патра пӗррехинче 8 салтак ҫӗр каҫрӗ. Айне шинель сарса выртнӑ, аллине тӑхӑнмаллипе ура чӗркемеллине кӑмака ҫине хурса типӗтнӗ. Ирпе ҫула тухса малалла утнӑ.

Ӑҫта ҫитиччен кайнӑ-ха вӗсем? Мари республикинчи Сусленкӗр станцине ҫити. Унта вӗсене вӗрентнӗ те ка­ялла фронта ӑсатнӑ.