«Российская газета» (чăв. Раççей хаçачĕ) хаçатра паян, раштавăн 16-мĕшĕнче, пĕлтĕр иртнĕ çыравăн пĕтĕмлетĕвне пичетленĕ. Раççейри улшăнусене илес пулсан 2002 çултанпа патшалăхра пурăнакан халăхăн йышĕ 2,3 миллион çын (1,6%) чакнă. Пурĕ Раççейре çапла май 142 миллион та 857 пин çын пурăнать. Халăх шучĕпе тĕнчере пирĕн патшалăх 8-мĕш вырăн йышăнать — малта Китай, Ĕнчĕ (Инди), АПШ, Индонези, Бразили, Пакистан, Бангладеш. 2002 çултанпа Раççейре ялсем тĕпĕ йĕрĕпе çухалас туртăм вăйланнă иккен. Сакăр çул хушшинче 8,5 пин ял пĕтнĕ. 19,4 ял вара хут çинче кăна пур, вĕсенче никам та пурăнмасть. Вăтамран илнĕ Раççей çынни 39 çулта — ку вăл халăх ватăлнине пĕлтерет (8 çул каялла 37,7 пулнă). Раççейре арçынсем хĕрарăмсенчен 10,7 миллион сахалрах. Мăшăрсен йышĕ те 1 миллион таран чакнă — халĕ ку кăтарту 33 миллионпа танлашать. Чи йышлă халăх — вырăссем. Раççейре вĕсем 80,9% йышăнаççĕ. Иккĕмĕш вырăн тутарсем йышăнаççĕ — 3,87%. Виççĕмĕш вырăнта — украинсем (2,05%-ран 1,41% чакнă). Чăвашсем пиллĕкмĕш вырăнта, Раççейре пурĕ 1,44 миллион чăваш шутланă (8 çул хушшинче пирĕн халăх йышĕ 200 пин таран чакнă). Йышпа пирĕн хыççăнах пыракан чеченсен йышĕ вара ӳснĕ — 1,36 миллионран 1,43 миллионччен. Çавăн пекех йышне ӳстернĕ — аварсем, эрменсем, якутсем. «Сувар» ятпа çырăннисен йышне кăтартман вара. Чакнă йыша пăхсан тутарсем те 240 пин çухатнă. Пушкăртсем — 90 пин, мăкшăсемпе ирçессем — 100 пин, çармăссем (хăшĕ-пĕри хăйсене туçи çармăс тата улăх çармăссем тесе палăртнă) — 50 пин, удмуртсем — 90 пин.
Чăвашсен çуррине яхăн хулара (704 224) пурăнать, теприсем вара — ялта (731 648).
Чăваш Республикине илес пулсан кунта 1 251 599 çын пурăнать. Вĕсенчен 736 пин хăйсене хула çынни шутне кĕртет, 516 пин — ял çынни шутне. Шупашкарта пурĕ 464 133 çын пурăнать. Ытти хуласенче: Улатăрта — 38 202, Канашра — 45 608, Çĕнĕ Шупашкарта — 124 408, Çĕмĕрлере — 31 724, Куславккара — 10 335, Сĕнтĕрвăрринче — 9 089, Çĕрпӳре — 13 478, Етĕрнере — 9 614. Халăх йышлă пурăнакан районсем: Шупашкар районĕ — 62 920, Канаш районĕ — 39 729, Патăрьел районĕ — 38 618, Çĕрпӳ районĕ — 36 773, Вăрнар районĕ — 35 848, Муркаш районĕ — 34 885. Чăваш халăх сайчĕ пĕлтернинчен |