Тăхăр уйăх вĕçленчĕ. Мĕнпе паллă пулса юлчĕ-ха вăл çул-йĕр çинчи йĕркелĕхе пăхса тăракансемшĕн? Çакăн пирки каласа пама ыйтнă та пирĕн корреспондент районти шалти ĕçсен пайĕн ГИБДД инспекцийĕн начальникĕнчен В. Ю. Алексеевран.
Октябрĕн 1-мĕшĕ тĕлне пирĕн уйрăмра 2883 автотранспорт хатĕрĕ учетра тăрать. Вĕсенчен 228-шĕ предприятисемпе организацисен тата учрежденисен, 2604-шĕ вара уйрăм çынсен. Мототранспортсен хисепĕ 51-не çитрĕ.
Кăçалхи 9 уйăхра районти автоçулсем çинче 8 авари пулнă, е вĕсен хисепĕ пĕлтĕрхинчен 34 процент чакнă. Çул-йĕр инкекĕсенче виçĕ çын пурнăçĕ татăлнă, пĕлтĕр — 4, 9-ăн аманнă (15), инкексен йывăрлăхĕ кăçал 25, пĕлтĕр 22 процентпа танлашнă.
Аварисен тĕп сăлтавĕсем çаксем пулса тăраççĕ: автомашина хирĕç килекен транспорт çулĕ çине тухса кайни, çуран тата велосипедпа пыракан çын çул-йĕр правилисене пăсни, водитель руль умне ÿсĕрпе ларни.
Ачасем хутшăннипе пулакан çул-йĕр инкекĕсен хисепĕ ÿсни шухăшлаттарать. Пĕлтĕр кунашкал пĕр авари пулнă, кăçал — 4. Иртнĕ çул унта пĕр ача аманнă пулсан, 2010 çулта пĕр ача вилнĕ, виççĕн аманнă. Иккĕшĕнче ачасем пассажирсем пулнă, тепринче çуран, виççĕмĕшĕнче велосипедпа ярăнса пынă.
Виçĕ аварийĕнче транспорт хатĕрĕсем пĕр-пĕринпе пырса çапăннă, 2-шĕнче çуран çын, пĕринче велосипедист çине кĕрсе кайнă, иккĕшĕнче çаврăнса ÿкнĕ.
Республика пĕлтерĕшлĕ çулсем çинче 6 инкек сиксе тухнă. Вĕсенче 3 çын вилнĕ, 5-ĕн аманнă. Район пĕлтерĕшлисенче 2 авари пулнă, унта 4 çын аманнă.

Унпа калаçса тăранма çук: кашни сăмахĕ чунтан тухнине палăртса куçран тÿррĕн пăхать, хаваслă самантсенче кирек кам кăмăлне уçса ямалла кăлтăр-кăлтăр кулать. Вăл çырни те çу сĕрсе пынă пекех çăмăллăн вуланать, пĕр пуçласан вĕçне çитмесĕр чарăнаймастăн, статйисене те – пĕчĕккине е пысăккине пăхмасăрах – хăйне евĕрлĕ ят пама пĕлет. Ăсталăх ĕçленĕ май туптанать тени тĕрĕсех: Роза Власова "Хыпар” Издательство çурчĕн” штатне кĕнĕренпе кăçалхи августăн 1-мĕшĕнче 15 çул çитрĕ (çак сăлтавпа ăна ятарлă преми те панă). Журналистикăра вăй хума тытăнни вара –20 çул. Пĕлекенсем ас тăваççĕ: "Тантăш” хаçат 1990 çулта ирттернĕ "Çамрăк журналист” конкурсра Роза Скворцова (Красноармейски районĕнчи Вăрманкасра çуралнă хĕр пĕрчин качча кайичченхи хушамачĕ çаплаччĕ) пĕрремĕш вырăна тухнăччĕ. Тăрăшулăхне кура вăл тепĕр 8 çултан ЧР Çамрăксен патшалăх премийĕн лауреачĕ пулнăччĕ. Халĕ Роза Анатольевна – "Хыпар” хаçатăн хроникăпа хамăр корреспондентсен пайĕн редакторĕ. Вулакансем ыйтнипе эпир унпа куçа-куçăн тĕл пулса калаçас терĕмĕр. 

– Роза, темĕнле васканă чух та кĕл чечек тĕлне пулсан ун умĕнче пуç таймасăр, самантлăха та пулин ытарайми шăршине туйса илмесĕр иртсе каяймастăп. Сана та курмассерен юлташла ытамласа илмесĕр, ик-виç сăмах та пулин хушмасăр чун чăтмасть. Мĕнпе çыхăннă-ши ку? Яту çав чечек сăнарĕпе тÿр килнĕрен-ши е темскер урăххишĕн-ши?

– Ман шутпа, ку ятпа çыхăнман. Чун мĕнлипе, çут çанталăк илемне туйма пĕлнипе... Эпĕ те чечексене, ÿсен-тăрана çав тери кăмăллатăп. Манăн чи юратнă курăк – армути. Таçтан аякран курсан та ăна шăршласа пăхмасăр иртсе каяймастăп. Кайăк юрланине те чарăнса тăрсах итлетĕп. Уйрăмах шăпчăк сасси килĕшет. Вăл юрланине ыйхă çинчен мансах çĕрле пахчана тухса итлетĕп. Эпĕ мĕн кăмăлланине ачасем те пĕлеççĕ. Чи кĕçĕнни: "Санăн кайăку юрлать”, – тет вара. Ун пек чух эпĕ питĕ хĕпĕртетĕп. Çынăн çут çанталăкпа çыхăнса, унпа пĕр кĕвĕре пурăнмалла. Унсăрăн эпир телейлĕ пулаймастпăр. Роза чечекне ыттисенчен уйăрмастăп. Хама ун валлиех мар пуль тетĕп. Чунпа та, кăмăлпа та ансатрах çын эпĕ. Куçпа мел килнĕрен-ши, мана утмăл турат çывăхрах. Ача чухне аттерен: "Мана мĕншĕн çавăн пек ят патăр?” – тесе ыйтнăччĕ те: "Роза чечекне юратнипе”, – тенĕччĕ. Ÿсерехпе чăн вăрттăнлăхне пĕлтĕм те-ха, çапах хама та каласа паман историе сире шарлас мар пуль.

Çак кунсенче районта выльăх-чĕрлĕх отрасльне аталантарассишĕн нумай вăй хунă Н. П. Петров 70 çул тултарчĕ.
Николай Петрович 1940 çулхи августăн 24-мĕшĕнче Канаш районĕнчи Ăвăспÿрт Кипеч ялĕнче чукун çул ĕçченĕпе колхозница çемйинче çуралнă. Мĕн ачаран ăна ашшĕ-амăшĕ ĕçе хăнăхтарса пынă. Çуллахи каникул кунĕсенче вăл выльăхсем пăхнă, каçхине лашасем çитерме çÿренĕ. Уйра çурлапа тырă вырнă, кĕлте кÿнĕ, йĕтем çинче молотилкăпа авăн çапнă. Хĕлле кĕл, кайăк-кĕшĕк каяшĕ пухнă. Кирпĕч заводĕнче, чукун çул çинче рабочире вăй хума та тивнĕ ăна.
Вĕренÿре ăнăçлă ĕлкĕрсе пынă Н. Петров. Шкулта вăл пионер дружинин совечĕн, вĕренекенсен комитечĕн председателĕ, комсомол комитечĕн, шкул хаçачĕн редколлегийĕн членĕ пулнă.
Тăван ялти шкулта вĕренсе вăтам пĕлÿ илсен Николай Чăваш патшалăх ял хуçалăх институчĕн зоотехника факультетне вĕренме кĕнĕ, унтан 1962 çулта питĕ лайăх паллăсемпе вĕренсе тухнă.
Ăвăспÿрт Кипеч каччи питĕ пуçаруллă та пултаруллă пулнă. Пĕрремĕш курс хыççăн студентсен отрячĕн йышĕнче Çурçĕр Казахстанра, Петропавловск облаçĕнче пăру вити тунă, куккурусран силос хывнă. Унтан уçнă çĕрсем çинчи тыр-пула пухса кĕртме хастар хутшăннă. Куншăн ыттисемпе пĕрле ăна та "Çерем уçса çĕнетнĕшĕн" паллăпа чысланă.
Виççĕмĕш курс хыççăн Н. Петров ял хуçалăх институчĕн Кăшавăшри уйрăмĕнчи Вăрăмтури ферма заведующийĕнче ĕçленĕ. Практикант фермăсенче тивĕçлĕ йĕрке тăвассишĕн, выльăх-чĕрлĕх пăхакансем хушшинче ĕç тата производство дисциплинине çирĕплетессишĕн, ăратлăх ĕçĕпе зоотехника учетне йĕркелесе ярассишĕн çине тăрса тăрăшнине вĕрентÿ хуçалăхĕн дирекцийĕпе тĕп специалисчĕсем çеç мар, Чăваш ял хуçалăх институтне ертсе пыракансем те асăрханă, тивĕçлĕ хак панă.
— Çакă ман кун-çула, аслă вĕренÿ заведенийĕнчен вĕренсе тухсан ăçта ĕçлеме каяссине татса пачĕ те, — тет халĕ Николай Петрович.

Пĕтĕм Раççейри 2010 çулхи халăх çыравĕччен шутлă кунсем тăрса юлчĕç. Районта çырава ирттерес ыйтусемпе ĕçлекен уполномоченнăй О.Тимофеева çырав пирки интереслентерекен хăш-пĕр ыйтусене хуравланă. 
— Халăх çинчен хыпар пухасси октябрĕн 14—25-мĕшĕсенче (25-мĕшне шута илсе) иртет. Ун чухне ятарласа вĕреннĕ çыравçăсем çынсем пурăнакан хваттерсене тата пулакан ытти вырăнсене çитсе вĕсенчен ыйтса пĕлеççĕ тата çырав хучĕсене çырса тултараççĕ.
Тĕрĕс статистика кăтартăвĕсене илмешкĕн халăх пирки çырав докуменчĕсене кĕртмелли хыпарсене халăх çыравĕн пĕр вăхăчĕ — 2010 çулхи октябрĕн 14-мĕшĕнчи 0 сехет (вырăнти вăхăтпа) тĕлне пухаççĕ.
Тĕслĕхрен халăхăн шутлав саманчĕ (2010 çулхи октябрĕн 14-мĕшĕнчи 0 сехет) хыççăн çуралнă пепкесене çырма кирлĕ мар, шутлав саманчĕ тĕлне пурăннă, çырав докуменчĕсене çырнă тĕле вилнĕ çынсенне çырав докуменчĕсене çырса хатĕрлемелле, — тесе ăнлантарнă Ольга Григорьевна.
Мĕншĕн çырав шăпах октябрьте иртет? Çырава хăш вăхăтран хутшăнма юрать?
СССРта халăх çыравне йăлана кĕнĕ тăрăх январьте ирттернĕ. Хальхи условисенче çакна тума питĕ йывăр пулать. Январьти вăтам температура октябрьти вăтам температурăран чылай аяларах. Кĕркуннен хăйĕн лайăх енĕсем пур, çыравçăсене вăрăмрах çутă кун условийĕсенче ĕçлеме чылай меллĕрех. Октябрь — чи лайăх тапхăр. Пурте отпусксенчен таврăннă, студентсем вĕренме пуçланă. 2008 çулхи тĕрĕслесе пăхма ирттернĕ çырав октябрь çырава ирттерме лайăх пулнине çирĕплетнĕ. Çĕр-шывсенчен ытларахăшĕ çырава çуркунне е кĕркунне ирттерет. Çырава çĕр-шыври пĕтĕм халăхăн, хăш вăхăтрине пăхмасăр, хутшăнмалла. 14 çултан çын хăй çыравçăн ыйтăвĕсене хуравлама пултарать, кĕçĕн тапхăрти ачасем пирки ашшĕ-амăшĕ пĕлтерет.

Юбилейсен çулĕн сакăр уйăхĕ хыçа юлчĕ. Иртнĕ тапхăрта район территорийĕнчи çулсем çинче 7 çул-йĕр инкекĕ пулнă. Вĕсенче 3 çын вилнĕ, 8-шĕ аманнă. Аварисен тĕп сăлтавĕсем: транспорт хатĕрне ÿсĕр çын тытса пыни, автомашина хирĕç килекен автотранспорт çулĕ çине тухса кайни, çуран çынсем çул-йĕр çинче çÿремелли правилăсене пăсни. Инкексенчен 6-шĕ — республика, пĕри район пĕлтерĕшлĕ çулсем çинче сиксе тухнă. Вĕсенчен 3-шĕ ирхи 8 сехетрен пуçласа 18 сехетчен, 4-шĕ 18 сехетрен пуçласа ирхи 8 сехетчен пулнă. 
Районти шалти ĕçсен пайĕн çул-йĕр хăрушсăрлăх инспекцийĕн районти уйрăмĕн сотрудникĕсем инкек пулассинчен асăрхаттарсах тăраççĕ. Акă иртнĕ тапхăрта руль умне ÿсĕрпе ларнă 76 водителе (пĕлтĕр çав тапхăрта 70), ÿсĕм 9 процент, хăрушсăрлăх пиçиххийĕпе çыхăнманшăн 206 (146) Ç44%, çул-йĕр правилине пăхăнман 217(177) çуран çынна, пысăк хăвăртлăхпа пынăшăн 851(817) водителе тытса чарса штрафланă, 162 (пĕлтĕр 114) водитель пирки материалсене суда ярса панă. Иртнĕ 8 уйăхра çул-йĕр правилисене пăхăнман çынсем çине 513 пин тенкĕ штраф хунă, анчах çак суммăн 75 процентне çеç шыраса илнĕ. Штрафа вăхăтра тÿлемен 55 водитель пирки материал çырса суда ярса панă.
Çул-йĕр хăрушсăрлăхĕн патшалăх инспекцийĕн районти уйрăмĕнче кăçалхи сентябрĕн 1-мĕшĕ тĕлне Трак енри 2835 автомототранспорт единици шутланса тăрать. Вĕсенчен 226 автомашини предприятисемпе организацисен, 2557-шĕ уйрăм çынсен. Мотоциклсем — 52.
Йĕркене пăхăнманшăн иртнĕ тапхăрта автопредприятисен должноçри 14 çынни пирки предписани çырнă. Çул-йĕре тĕрĕслесе тухса вĕсене пăхса тăракан организацисем пирки 28 акт çырнă, 27 предписани панă. Чукун çул переезчĕ тата автоçул çинчи çитменлĕхсемшĕн должноçри 7 çын пирки протокол çырнă.

27 августа 2010 года Иванов Анатолий Иоилович назначен на должность директора ООО "Управляющая компания "ЖКХ Красноармейского района”. В этот же день на должность директора МУП ЖКХ Красноармейского района назначен Филимонов Сергей Константинович. О состоянии районного жилищно-коммунального комплекса и о перспективах развития с новым директором управляющей организации беседует корреспондент районной газеты.

Анатолий Иоилович, поздравляя Вас с новым назначением, все же не могу удержаться от вопроса, который без сомнения волнует всех жителей села Красноармейское — что же все-таки происходит в жилищно-коммунальном хозяйстве Красноармейского района и кто должен собирать плату за коммунальные услуги?

Вопрос, который Вы мне задали — это действительно уже давно наболевший вопрос. Я знаю, что население в основной своей массе выжидает, не хочет ошибиться, чтобы не платить дважды. Я начну отвечать по-порядку, чтобы было понятно, откуда возник сегодняшний кризис и как из него выходить. Уже много лет жилищно-коммунальный комплекс в нашем районе ассоциируется с именем Петрова Владислава Лаврентьевича. Начиная с 2006 года он возглавлял МУП ЖКХ Красноармейского района в качестве директора, а затем в конце 2008 года учредил три частных предприятия — ООО "Управляющая компания "Траки”, ООО "Тепловые сети "Траки” и ООО "Водоканал "Траки”. Петров В. Л. взял в аренду муниципальное имущество (котельные, теплотрассы, водопровод, очистные сооружения, электросети) и стал управлять многоквартирным жилищным фондом. В мае этого года срок аренды муниципального имущества истек, часть имущества по результатам проведенных аукционов была передана другим предприятиям, часть возвращена МУП ЖКХ Красноармейского района. Таким образом, фактически за Петровым В.Л. остались только функции управления многоквартирными домами. И вот здесь возникли вопросы, каким образом ООО "Управляющая компания "Траки” стало управлять домами, кто из жителей выразил свою волю на то, чтобы их многоквартирный дом обслуживался этой управляющей компанией.