Родился 7 июля 1911 года в селе Большая Шатьма Красноармейского района в бедной крестьянской семье. По национальности чуваш. Срочную службу в Советской Армии прошел в кавалерийских частях. Активно участвовал в строительстве Горьковского автозавода, работал на заводе. На фронте с марта 1942 года, командир пулемётного расчёта в кавалерийском полку. В 1943 году в одном из боев Васильев был ранен, а после госпиталя направлен в кавалерийское училище. В конце 1944 года все курсанты училища были отправлены на фронт. Владимир Васильевич участвовал в боях на Сандомирском плацдарме, дошел до Берлина. Героизм и мужество он проявил в январе 1945 года при форсировании Одера и закреплении плацдарма на западном берегу. Фашисты перешли в наступление, чтобы сбросить подразделение в реку. Расчет Васильева отразил три яростные атаки, уничтожив при этом более 50 гитлеровцев. Пулеметчики вели огонь одни до последнего дыхания; Ценою своей жизни они удержали рубеж до подхода наших основных сил. Особенно отличился в боях при форсировании реки Одер и удержании плацдарма на ее правом берегу. Указом президиума Верховного Совета СССР от 27 июня 1945 года В. В. Васильеву посмертно присвоено звание Героя Советского Союза.
Иккĕмĕш тĕнче вăрçин юлашки тапхăрне ăсаннă чухне Мăн Шетмĕ çынни 32 çул урлă каçнă ĕнтĕ. Çирĕп шухăшлă та пысăк тавра курăмлă командир шутланнă вăл. Офицерсем тата çар ĕçне вĕренекен курсантсем В. Васильева ăста специалист тесе хисепленĕ. Взводри çамрăксем хăйсен аслă сержантне пиччĕшĕ вырăнне йышăннă, çарпа çыхăннă темăсăр пуçне аслă тусĕнчен вăл е ку пулăмсем пирки ыйтса пĕлнĕ. В. Васильев курсантсенчен çирĕп ыйтнă, çапах та вĕсен шăпишĕн те шухăшланă, кăткăс лару-тăрăва татса пама чи малтанах хăй ăнтăлнă. Одерăн кăнтăр енче çирĕпленсе ларнă вырăна хÿтĕленĕ чухне шăпах çакнашкал лару-тăру сиксе тухнă та. Стратеги енчен усăллă плацдарма каялла тавăрас тĕллевпе фашистсем атака хыççăн атака йĕркеленĕ. Иккĕмĕш талăк ĕнтĕ уншăн хаяр çапăçу пынă. Пĕрремĕш гварди кавалери корпусĕн çитĕнĕвĕсене çирĕплетессишĕн В. Васильев пулемечĕн расчечĕ те хăйĕнчен мĕн кирлине пĕтĕмпех тунă. Тăшманăн 4—5 атакине сирсе ярса ăна чылай вăхăт малалла иртме чарса тăнă, эскадрона çавăрса илме кансĕрленĕ, ытти юланутçăсене кирлĕ вырăна шуса çитсе йĕри-тавраллах оборона йышăнма май панă. Пирĕн ентеш паттăрлăх кăтартнă. Хăй пурнăçне хĕрхенмесĕр ыттисене сыхласа хăварнă, çĕнтерĕве çывхартма пулăшнă. Вислăпа Одер, Сандомирпа Силези тапăну операцийĕсенче корпус юланутçисем уйрăмах хăюлăхпа палăрнă. СССР Верховнăй Совечĕн Президумĕн Указĕпе килĕшÿллĕн I гварди кавалери корпусĕнчи 18 çынна Совет Союзĕн Геройĕ ятне панă. Вĕсенчен виççĕшĕ — Николай Антошкин, Владимир Васильев тата Гавриил Куракин — пĕрремĕш гварди дивизийĕн юланутçисем.
1927 çулччен кĕçĕннисем — Якурпа (хут çинче ăна Георгий тесе çырнă) Володя хура пÿртре пурăннă. Лариван пиччĕшĕ тăван килте пулман ĕнтĕ, Кушарта тĕпленнĕ. Шăллĕнчен çичĕ çул аслăрах Якурăн та авланас шухăш кĕнĕ, анчах хĕре хăрăмлă пÿрте илсе пырайман ĕнтĕ. Çав çул Васильевсем иккĕшех килĕнчи ампарне пăсаççĕ, ăна мăкласа çурт пурине хăпартаççĕ. Алăк-кантăк вырнаçтарса кăмака купаласа лартаççĕ, вăл тапхăра юрăхлă шурă çурта пурăнма пуçлаççĕ. Çав тапхăралла çĕр-шывра çĕнĕ çĕр йĕркелÿ юхăмĕ пуçланса каять. Хресченсем хăйсен анисене пĕрле пăхса тăракан юлташлăхсене çырăнаççĕ. Каярахпа пĕрлешÿллĕ хуçалăхсен — колхозсен вăхăчĕ çитет. Ку тапхăр В. Васильевшăн чи хаваслă та романтикăлла вăхăт. Çынсем хаваспах çĕнĕлле — ушкăнпа ĕçлеççĕ. Чи пĕлтерĕшли вара çамрăк килĕштерекен лашапа ĕçлесе пурăнни, хуçалăх никĕсне аталантарма сумлă тÿпе хывни. В. Васильевăн тĕнче курăмне анлăлатма Мăн Шетмĕ тăрăхĕпе шкул нумай пулăшнă. Юн кун (Дворики) ялĕнче 1918 çулта уçăлнă халăх çурчĕ те, кунта час-часах ирттерекен мероприятисем те хăйсен йĕрне хăварнă. Учительсем, Етĕрне уесĕпе Чăваш Сурăм вулăсĕнчен (халăх çурчĕ Владимир — Хусан, урăхларах каласан, Хурăнлă çул хĕрринче вырнаçнă) килнĕ яваплă çынсем тĕнчери лару-тăрупа паллаштарнă, вăл е ку темăпа тухса калаçнă. Çĕр-шыври вăл вăхăтри паллă пулăмсемпе çыхăннă уявсемпе калаçусем, тĕрлĕ тĕл пулусем йĕркеленĕ. Володя Васильева пĕрремĕш тĕнче тата Граждан вăрçисене хутшăннă М. Григорьевпа А. Архипов кавалеристсен аса илĕвĕсем килĕшнĕ. Кÿршĕ ялти Матвей мучи Пĕрремĕш тĕнче вăрçинче Австрипе Венгри салтакĕсене хирĕç утлă çарта çапăçнă иккен. Хăюлăх кăтартнăшăн ăна 4-мĕш тата 3-мĕш степеньлĕ Георги хĕресĕпе наградăланă. Унтри мучи вара Чапаев дивизийĕнче кĕрешнĕ, хăйĕн тивĕçне чыслăн пурнăçланă. Çак аса илÿсенчен, вуланă кĕнекесенчен утлă çар пирки сахал мар пĕлÿ пухнă выльăх-чĕрлĕхе юратакан Володя. Уйрăмах лашасене килĕштернĕ вăл. Çав вăхăтра хăйсен лаша пулманнишĕн сахал мар пăшăрханнă Мăн Шетмĕ çамрăкĕ. Ача чухнехи ĕмĕчĕсенче Володя хăйне юлан утлă Улăп паттăр пек туйнă. Хĕвел çутинче ялтăртатакан хăйĕн хĕçĕпе çынсене пусмăрласа тăракан ирсĕр тăшмана сахал мар "тĕп тунă" вăл тĕлĕкĕнче. Çапах та шухăшĕ пурнăçа кĕриччен кун-çул текен тинĕсĕн тарăн авăрĕнчен тухассишĕн чылай тапаçланма тивнĕ çамрăкăн. Ял çыннин пур ĕçне те тума пултарнă вăл: çулла-кĕркунне алран çурлапа çава кайман. Кирлĕ чухне ял-йышпа тăван- пĕтене пуртă-пăчкăпа пÿрт-хуралтă хăпартма пулăшнă. Кĕтÿ пăхнă вăхăтра чĕкеç тăмĕнчен (каннă чухне) шăхлич туса аппаланни те пулнă. Килти анкартипе уйри лаптăксене лартса-акса хăварассишĕн хура тар юхтарма тивнĕ. Çар службине (1931—1935) Минскри кавалери чаçĕнче ирттернĕ Мăн Шетмĕ каччи. Чи лайăх юланутçă пулнă, ăста пулеметчик шутланнă. Пĕр хушă тăван колхозра ĕçленĕ хыççăн вăл Горький хулине çул тытнă. Хăй кун-çулне Чул хула хулинче пурăнса ирттернĕ П. Л. Хлебнов — Владимир Васильевăн юлташĕ. Вĕсем иккĕшĕ кунти чукун çул милицийĕнче ĕçленĕ. Павел Леонтьевич уполномоченнăй дежурнăй, В. Васильев милиционер пулса йĕркелĕхшĕн тăрăшнă. Вăл вăхăтра çапкаланчăк ача-пăча нумай пулнă. Вĕсем путвалсенче пытанса пурăннă, иртен-çÿренсен япалисене вăрланă. Йĕркелĕх хуралĕн милиционерĕсем çапкаланчăксемпе вăрăсене тытса чарнă, вĕсемпе тĕрлĕ калаçусем ирттернĕ. Çамрăклах ашшĕ-амăшĕсĕр тăрса юлнă Владимир Васильев унашкал ача-пăчан шăпине аван ăнланнă, вĕсене пулăшма тăрăшнă, тивĕçлĕ мерăсем йышăннă. Милиционерсен витĕмлĕ те чĕререн тухакан калаçăвĕ чылай çапкаланчăка тÿрĕ çул çине тухма пулăшнă. Ахаль мар ĕнтĕ 1937 çулти çуркунне чăваш каччине ĕçри тимлĕхшĕн пĕрремĕш хут тав тунă. Тепĕр çулталăкран В. Васильев авланнă, мăшăрĕ сĕннипе хулари автомобильсем тăвакан заводра ĕçлеме пуçланă. 1939 çулта Владимир Васильева тепĕр хут салтак службине чĕнсе илеççĕ. Горький хулинчи Кремльте çамрăксене çар ĕçне хăнăхтармалла иккен. Хăй вăхăтĕнче çар службинче пухнă пĕлĕве, опыта пĕтĕмпех пулас юланутçăсене парать ентеш. Çар службин уставĕпе йĕркене çеç мар, çапăçас ăсталăха та вĕрентет хастар командир. Çар хĕç-пăшалĕн никĕсне алла илме, вĕсемпе тĕл пеме тата тĕрĕс усă курма хăнăхтарать. Ирттернĕ çар вăййисенчи кашни курсантăн йăнăшне тишкерсе вĕренÿ пахалăхне ÿстерме, пулас кавалеристсен ăсталăхне туптама пулăшнă кĕçĕн сержант. Тĕнчере вăрçă-харçă ĕмĕлки курăнма, тар шăрши кĕме пуçланă ĕнтĕ. В. Васильев хăй вĕрентнĕ салтаксемпе пĕрле Хĕвеланăç Украинăпа Хĕвеланăç Белорусси халăхне пулăшма хутшăнать. Çын хыçне нихăçан та пытанман Владимир Васильев, яваплăха никам çине те тиемен. Ачаранпах çапла ÿснĕ вăл: умне тухса тăнă ыйтусене хăех татса панă. Çак ен унăн пурнăç тĕллевĕ шутланнă. Çемье çавăрсан вăл мăшăрĕпе пепкисен сывлăхĕпе телейĕшĕн, кил ăшшишĕн тăрăшнă. Тату пурнăç вара ашшĕ-амăшне те, ачисене те савăнтарнă.
2011 çул — районта пурăнакансемшĕн паллă тапхăр. Çулталăка пирĕн сумлă ентешĕмĕре, Мăн Шетмĕре çуралса ÿснĕ Совет Союзĕн Геройне Владимир Васильевич Васильева халалланă. Вăл çут тĕнчене килнĕренпе июлĕн 21-мĕшĕнче çĕнĕ стильпе 100 çул çитет. Хăй кун-çулĕн виççĕмĕш пайне çеç пурăнса ирттерме тÿр килнĕ хаклă çыннăмăрăн. Унăн шăпине хаяр вăрçă татса панă. Тăван çĕр-шыв ирĕклĕхĕшĕн кĕрешсе В. Васильев паттăрлăх кăтартнă. Одер юхан шывĕ хĕрринчи тытса илнĕ плацдарма хÿтĕлесе пирĕн ентешĕмĕр вуншар гитлеровеца тĕп тунă. Темиçе хутчен аманнă пулин те, палăртнă позицирен пĕр шит те чакман. Хăйĕн паттăр вилĕмĕпе вуншар совет салтакĕн пурнăçне сыхласа хăварнă. Одер çинчи январьти паттăрлăхшăн В. В. Васильева Совет Союзĕн Геройĕ ятне панă, вилнĕ хыççăн Ылтăн медальпе тата Ленин орденĕпе наградăланă. В. Васильев хăй çуралса ÿснĕ Мăн Шетмĕрен иккĕмĕш тĕнче вăрçи пуçланас умĕнхи çулсенчех Горький хулине куçса кайса тĕпленни, çав тапхăрти çыхăнусем татăлни унăн шăпине туллин пĕлме май паман. Аслă Çĕнтерÿ пулнăранпа чĕрĕк ĕмĕр çитнине уявлама хатĕрленнĕ вăхăтра кăна фронтовиксем çинчен аса илнĕ. Вĕсем çинчен материалсем пухма пуçланă. Шыравçăсем пирĕн ентеш шăпипе те интересленнĕ. Çар архивĕнчен Владимир Васильев паттăр Чăваш Республикинчи Мăн Шетмĕрен тухнине çирĕплетнĕ. Кун пирки кĕçех хăюллă пулеметчик çуралнă тăрăха та хыпар çитнĕ. Халиччен Владимир Васильевич кун-çулĕ çинчен Атăлпа Вятка, Горький тата Шупашкар кĕнеке издательствисенче тĕрлĕ пичет материалĕсем кун çути курчĕç. Вĕсенче, шел пулин те, тĕрĕс тупса палăртман е фактпа çирĕплетеймен тĕслĕх сахал мар. Эпĕ пирĕн мухтавлă ентешĕмĕр "хăçан çуралнă- вилнĕ, Тăван çĕр-шывăн Аслă вăрçине ăçтан кайнă, ăна ăçта пытарнă?" ыйтусене çеç асăнса хăварасшăн… Вулакансене тÿрех лăплантаратăп: халĕ ку ыйтусене татса панă ĕнтĕ, "шурă пăнчăсене" чылайăшне пĕтернĕ. Мăн Шетмĕри Василий Захаровичпа Мария Федоровна çемйинче 1911 çулхи июлĕн (утă уйăхĕн) 7-мĕшĕнче (çĕнĕ стильпе — 21) пиллĕкĕмĕш ача — Владимир — çуралнă. Вăл тĕнчене киличчен Верукпа Хĕветле качча тухнă ĕнтĕ. Пĕри Кушарта телей тупнă, кĕçĕнни Тăватпÿртре тĕпленнĕ. Тĕп килте, ашшĕ-амăшĕ патĕнче, Лариванпа Якур пурăннă. Çăмăл килмен Володьăн ачалăхĕ. Вăл тăххăрта чухне пĕр-пĕрин хыççăнах малтан амăшĕ, каярахпа кил хуçи те вилсе каяççĕ. Кĕçĕн ывăлне ача çуртне яма та сĕннĕ çителĕксĕр пурнăçпа пурăнакан çемьене. Анчах ашшĕ ку шухăшпа килĕшмен, йывăр пулин те Володьăна пĕрлех усрама сĕннĕ. Василий Захаров çут тĕнчерен уйрăлса кайсан та тăванĕсем ун пехилне асрах тытнă. Хăр тăлăха килтех пăхса усранă. Çакна Чăваш патшалăх архивĕнче упранакан документсем те çирĕплетеççĕ. Акă, Чăваш Сурăм вулăсĕнчи тăлăхсен списокĕнче 1922 çулхи январьте çапла çырса хунă: "444. Владимир Васильев, с. Большая Шатьма, сирота, родителей нет". Ку вăл вулăсри 1231 çурма тăлăхпа хăр тăлăхран пĕри- пулас паттăр шутланнă. Вăл вăхăтра пурнăç чăтма çук йывăр пулнă: çĕр-шывра граждан вăрçи чарăнман-ха. Выçлăх, тĕрлĕ чир-чĕр хуçаланнă, тăхăнмалли пулман. Килти пĕр çăматăпа, пиншакпа черетпе çÿренĕ. Шкулта вĕренекен пулман е вутă тивĕçмен пирки тата ытти сăлтавсене пула вĕсем январь-февральтен ĕçлеме пăрахнă. Вĕренÿ çулĕ те ноябрьтен çеç пуçланнă. Шăпах çакнашкал лару-тăрура пурăнма тата вĕренсе аталанма тÿр килнĕ Володя Васильевăн. Ашшĕ-амăшĕн ăшшипе нумай савăнайман кĕçĕн ывăлĕ. Ачаллах кĕтÿçĕре (ку ял-йышра хисеп тата пысăк яваплăх!) çÿремелле пулнă Улатимĕрĕн. Çавăнпа вăл кашни ĕç пĕлтерĕшне аван ăнланнă. Ку ăнлав ăна хăй пурнăçне йĕркелесе пымалли виçе шутланнă.
Родился в 1911 году в селе Большая Шатьма Красноармейского района в бедной крестьянской семье. По национальности чуваш. Беспартийный. Срочную службу в Советской Армии прошел в кавалерийских частях. Активно участвовал в строительстве Горьковского автозавода, работал на заводе. На фронтах Великой Отечественной войны сражался командиром расчета станкового пулемета в кавалерийском полку. Особенно отличился в боях при форсировании реки Одер и удержании плацдарма на ее правом берегу. Указом Президиума Верховного Совета СССР от 27 июня 1945 года В. В. Васильеву посмертно присвоено звание Героя Советского Союза.1945 год. Советские войска огромной лавиной стремительно шли вперед по земле Померании и Силезии к Одеру. Передовым частям советских войск было приказано выйти к реке, захватить плацдарм на западном берегу и удержать его до подхода главных сил. Одним из первых вырвались вперед кавалеристы первого гвардейского корпуса под командованием генерал-лейтенанта Баранова. «...Части корпуса с 7 по 20 января 1945 года прошли форсированным маршем более 410 километров,— читаем в журнале боевых действий кавалерийского корпуса,— совершив восемь форсированных переходов, корпус вышел к Одеру и с ходу вступил в бой. После упорных боев восточнее Одера 22 января 1945 года части корпуса перешли в наступление, форсировали Одер и захватили плацдарм на западном берегу реки». Далее в этих исторических документах повествуется, как гвардейцы форсировали реку Одер и развернули боевые действия на подступах к Берлину. Сначала наша артиллерия нанесла мощный удар по западному берегу реки, по многочисленной обороне противника. В темную ночь под прикрытием своей артиллерии наши гвардейцы поползли по изрешеченному льду. Скоро, уцепившись за берег, завязали бой с неприятелем и в рукопашной схватке выбили фашистов из траншеи, овладев первой линией обороны. Но к утру противник, как бы опомнившись, подтянув свежие силы, яростно сопротивлялся. Он хотел во что бы то ни стало отбросить назад горстку наших храбрецов. Со своим станковым пулеметом среди десантников оказался старший сержант Владимир Васильев. Конечно, сюда командир пулеметного расчета попал не случайно. В первом гвардейском полку давно его знали как смелого, дерзкого воина, отличавшегося в предыдущих боях не раз. Еще на подступах к Одеру в районе одного населенного пункта разгорелся жаркий бой. Немцы бросились в контратаку. В рядах наступающих произошло смятение. Бойцы залегли. Гитлеровцы вот-вот могли прорваться. В это время на правом фланге подразделения, подпустив на близкое расстояние идущих во весь рост гитлеровцев, внезапно заработал «Максим». Старший сержант Васильев беспощадно косил гитлеровцев, благодаря чему контратака противника была отбита. На этот раз обстановка была труднее. Ураганный артиллерийский и минометный огонь гитлеровцев рушил все вокруг. Снаряды сверлили огромные воронки, поднимая в небо земляные фонтаны. Тяжело было нашим бойцам, но они, закаленные в боях и не раз смотревшие смерти в глаза, сейчас думали только о том, как выиграть бой.
Противник нащупал месторасположение пулемета и начал вести прицельный огонь. Васильев понял намерение гитлеровцев: они хотят уничтожить станковый пулемет и его расчет. Старший сержант приказал быстро перетащить по траншее пулемет и спрятать в щели. Как и ждали бойцы, после налета, полагая, что с пулеметом покончено, немцы во весь рост двинулись на десантников. Васильев, вытащив пулемет на бруствер и замаскировав его засохшим бурьяном, напряженно следил за быстрым приближением немецких автоматчиков. Осталось 700—800 метров. Вот уже слышны тяжелые солдатские шаги, звериный визг и крики разгоряченных гитлеровских вояк. В это время старший сержант нажимает на гашетку пулемета, и пули косят серые фигуры, которые падают, чтоб никогда не подняться.
Атака противника отбита. Васильев устало вытирает потное, черное от грязи и пыли, но улыбающееся лицо. Надолго ли передышка? Нет. Атаки неприятеля повторяются вновь и вновь. Немцам мешает продвигаться станковый пулемет. Они охотятся за ним. Им уже удалось пробить кожух пулемета в четырех местах. Васильев не теряется. Он заткнул пробоины обрывками телогрейки и продолжает вести огонь. . Более суток продолжался этот неравный бой. Погибли бойцы пулеметного расчета. Не стало второго номера, Хасанова. Командир расчета старший сержант Васильев ранен. Противник подтянул новые силы, окружил смельчаков и нагло кричал: «Сдавайся, рус!», но герой-пулеметчик с еще большим ожесточением косил ряды противника... Немцы не прошли. Васильев со своим пулеметом удержал свои позиции на западном берегу Одера, на плацдарме, до подхода наших главных сил. Подоспевшие бойцы полка во главе с командиром полка гвардии подполковником Кочетовым на поле боя среди десятков трупов вражеских солдат нашли тело отважного пулеметчика. Крепко прикипели застывшие его руки к гашетке станкового пулемета. Скуп на слова и краток наградной лист, составленный на Владимира Васильева, но в нем точно выражен подвиг героя, где сказано: «Он до конца выполнил свой воинский долг перед Родиной». ...Учащиеся Большешатьминской школы присвоили пионерскому отряду имя Героя Советского Союза Владимира Васильевича Васильева. На площади села перед школой теперь возвышается памятник Герою Советского Союза Владимиру Васильеву.
П. Трофимов
Добавлять комментарии могут только зарегистрированные пользователи. [ Регистрация | Вход ]
Сайт авторĕ тата модераторĕ-Михайлов Алексей, Чăваш Республикин Президенчĕн 2010,2012 çулсенчи стипендиачĕ, Сайт администраторĕ - Михайлов Виталий Михайлович, Красноармейски шкулĕнче чăваш чĕлхипе общество пĕлĕвĕ вĕрентекен
Родился 7 июля 1911 года в селе Большая Шатьма Красноармейского района в бедной крестьянской семье. По национальности чуваш. Срочную службу в Советской Армии прошел в кавалерийских частях. Активно участвовал в строительстве Горьковского автозавода, работал на заводе.
Русская версия 
